Sasyaka

Introduction

Classification –

» Maharasa – (RRS/Rasarnava/ RU/RC/RP)

»Uparasa – (Rasamanjiri/AK/RSS)

»Upadhatu(of Tamra) – Rasajalanidhi

Vernacular names

nHindi   – Sasyak , Tuthiya

nMal..  - Tutham

nMarathi  – Tutthai

nTam.  - Mailtutham

nTelugu  - Mailututhamu

nHistory

nHippocrates 400 BC  – for Internal use

nCaraka  – In Visha cikitsa

nSushruta  – In Ushakadi Gana ,for   Netra Cikitsa

nA. H.  – In Ushakadi Gana , In   vrana Chikitsa , for Netra   Cikitsa

nMythological Origin

  पीत्वा हालाहलं वान्तं पीतामृतगरुत्मता ।
विषेणामृतयुक्तेन गिरौ मरकताह्वये ।
तद्वान्तं हि घनीभूतं संजातं सस्यकं खलु ।। RRS

-Solidified Vomitus of Garuda on Marakata Mountain after consuming Halahala & Amruta.

nद्रव्यं विषयुतं यत्तद्द्रव्याधिकगुणं भवेत् ।
हालाहलं सुधायुक्तं सुधाधिकगुणं तथा ।। RRS

nOccurence

nNatural  – From mines of Jharakhand , Bihar &   Rajasthan

nArtificial  - From Lab. Also said in RT

nSasyaka = Tuttha  ????????

सस्यकं हि स्वभावजम् तुत्थकम् कृत्रिमम् मतम् ।

   एकाभावे परं ग्राह्यं न अत्र कार्य विचक्षणं ॥ र.ज.

nSasyaka – Natural

nTuttha – Artificial

nAnyone can be used in place of other.

nSynonyms

  तुत्थम् तु तुत्थकम् तुत्थान्जनम् चापि मयुरकम् ।

  सस्यकम् ताम्र गर्भम् च शिखिग्रिवं च तन्मतम् ॥ र.त.

nTuttham, Tutthakam, Tutthanjanam,

  Mayuraka, Sasyaka, Tamragarbha,

   shikhigriva.

nTamropadhatu, Vitunnakam – R.J.

nGrahya laksana

nमयूरकण्ठसच्छायं भाराढ्यमतिशस्यते ।। RRS

Like neck of pea-cock & heavy.

RT – Above + Snigdham & mahojwalam.

AP – Same as RRS

nNeed for Shodhana

वान्ति भ्रान्तिं अशुद्धं तत्कुरुते शोधितम् शुभम् । आ.प्र.

nUnpurified Tuttha Sevan may cause –

»Vamana & Bhrama

Criteria for shuddha Tuttha-

वान्ति भ्रान्यि यदानस्तस्तदा शुद्धिं विनिर्दिशेत् । RC

nShodhana

सस्यकं शुद्धिमाप्नोति रक्तवर्गेण भावितम् ।।

स्नेहवर्गेण संसिक्तं सप्तवारमदूषितम् । RRS

-Bhavana in Raktavarga & Sinchana by Snehavarga for 7 times.

दोलायन्त्रेण सुस्विन्नं सस्यकं प्रहरत्रयम् ।

गोमहिष्याजमूत्रेषु शुध्यते iÉÑijÉ खर्परम् ।। RRS

-Swedana in Dolayantra with Gomutra, Mahishamutra, Ajamutra for 9 hour.

nRJN- Bhavana in mastu for 3 days.

nRC – Triturate with ½ part gandhaka.

nMarana

लकुचद्रावगन्धाश्मटङ्कणेन समन्वितम् ।

निरुध्य मूषिकामध्ये म्रियते कौक्कुटैः पुटैः ।। RRS

nSame procedure by RU & AP

nपलोन्मितम् तुत्थकंतु गन्धकम् तु पलार्धकम् ।

  शरावसम्पुटे न्यस्य मृदाच परिलेपयेत् ॥

  पुटत्रयम् प्रदातव्यम् स्वल्पैरेव वनोत्पले ।

  तुत्थकम् मृदिमप्नोति वान्ति भ्रान्त्यादिवर्जितम् ॥ र.त.

-1pala Tuttha + ½ pala Gandhaka ---- 3 Puta.

nShudha Tuttha--- Made cakrika with Nimbu svarasa/ jala --- Subjected to Laghuputa --- collected after cooling--- then 3 days bhavana in Mastu --- Dry in Sunlight. (RT)

nSatwapatana

सस्यकस्य तु चूर्णं तु पादसौभाग्यसंयुतम् ।

करञ्जतैलमध्यस्थं दिनमेकं निधापयेत् ।।

अन्धमूषास्यमध्यस्थं ध्मापयेत्कोकिलत्रयम् ।

इन्द्रगोपाकृति चैव सत्त्वं भवति शोभनम् ।। RRS

-Sasyaka churna + ¼ part Tankana immersed in Karanja tail for 1 day, Heated in Andhamusha 

  Colour of Satwa – Red

-Same in RT

nनिम्बुद्रवाल्पटङ्काभ्यां मूषामध्ये निरुध्य च ।
ताम्ररूपं परिध्मातं सत्त्वं मुञ्चति सस्यकम् ।RRS

-Sasyaka + Lemon juice+ ¼ tankana---heated in closed crucible – extract is copper.

 -Same in AP & RT

nRT - 10 tola Tuttha in 5 tola hot water --- put Loha pieces in it ---- Tamra churna settles down.

nRJ - Tuttha churna in Nimbu rasa ---- Put it in loha patra for 7 days ---Cu settles down.

nMarana of Tuttha Satwa-

तुत्थसत्वम् सुविमलम् मारयेत् रविलोहवत् ।

तद्वदेव गुनास्तस्य प्रयोगाश्चापि तादृश:॥ र.त.

-Marana of Tuttha satwa = Marana of Tamra

Pharmacological & therapeutic properties

निःशेषदोषविषहृद्गदशूलमूलकुष्ठाम्लपैत्तिकविबन्धहरं परं च ।
रसायनं वमनरेककरं गरघ्नं श्वित्रापहं गदितमत्र मयूरतुत्थम् ।।RRS

Rasa – Katu , Kasaya

Gunam – Snigdham

Virya – Shita (Usna - RJ)

Vipaka – Katu

Dosa Prabhava – Kapha Pitta hara(AP), Kaphaghna(RT)

Karma – Rechana, vamaka, garaghna, chaksushya, lekhana, bhedana, Krimighna, Balya.

Vyadhiprabhava – Upadansa, Phiranga, Klistavartma, Svitra.

nDose

  गुन्जाष्टमांशतो गुन्जापादिकम् तुत्थकम् मृतम् ।

  तत्तद्भेषज योगेन वीतशंका प्रयोजयेत् ॥ र.त.

n1/8  Gunja -  ¼ Gunja (15-30mg)

nAntidote-

-जम्बिररसमादाय य: पिबेत् च दिनत्रयम् ।

 तस्य तुत्थकरशान्ति स्यात् वा लाजेन वारिना ॥बृ.र.रा.सु.

-3 days Nimbu swarasa / laja vari

nYogas

nYogas in RT

nNirmalikrita tuttha –

  - Tuttha dravam

  - Tutthakodaya vati

  - Tutthakodaya varti

  - Tutthakadi varti

  - Shikhigrivadi varti

  - Tutthakadi malahara

  - Tutthamrita malahara

nShodita tuttha – Tutthamrita varti

nTutthabhasma Yogas – Tutthakodaya rasayana

nTuttha mudrika

Tuttha satwa + Bhunaga satwa ---- heated in crucible.

Outcome is made into Ring.

USES- Water in which Ring is kept relieves pain in abdomen.

  -Oil heated with Tuttha Mudrika relieves pain on external application & also promotes quick delivery.

  -Wearing of Tuttha Mudrika alleviates poisonous effect.

nGeneral Bornite Information

nIt does however get used in the mineral trade as a curiosity called "peacock ore

n Chemical Formula  :Cu5FeS4

- Composition:

  Iron     -11.13 %  Fe

   Copper    -63.31 %  Cu

   Sulfur   -25.56 %  S

- Name Origin:Named after the Austrian mineralogist, I. von Born (1742-1791).

-Crystal System:Orthorhombic - Dipyramidal

nPhysical Properties of Bornite

n Cleavage  :Imperfect

n Color  :Copper red, Bronze brown, Purple.

n Density  :4.9 - 5.3, Average = 5.09

n Diaphaneity:Opaque

n Fracture:Conchoidal

n Hardness:3

n Luminescence:Non-fluorescent.

n Luster:Metallic

n Magnetism:Magnetic after heating

n Streak:grayish black

Properties of CuSO4

nMolecular formula-CuSO4

nMolar mass-249.70 g/mol (pentahydrate)

nAppearance-blue crystalline solid (pentahydrate)
Density-2.284 g/cm3 (pentahydrate)

nMelting point-150 °C

nSolubility -in water, Methanol, Ethanol

nRefractive index(nD)-1.514 (pentahydrate)

nCrystal structure-Triclinic

nPhysical characteristics of CuSO4 5H2o

nColor- bright and deep blue.

nLuster-vitreous.

nTransparency-transparent to translucent.

nCrystal System-triclinic

nCleavage is poor (basal).

nFracture -conchoidal.

nHardness -2.5

nSpecific Gravity -2.2 - 2.3

nStreak -pale blue to colorless.

nOther Characteristics: very soluble in water. The taste has a sweet metallic character, but do not do this test often or with more than just a tip-of-the-tongue technique and only if needed to confirm an identification as it is poisonous!

THANK YOU !